کتاب صوتی «دود»، نوشته‌ خوسه اوبخرو (José Ovejero)، رمانی کوتاه اما عمیق و پرتنش است که شما را به قلب جهانی فروپاشیده و آخرالزمانی می‌برد؛ جایی که همه‌چیز به آزمونی روزمره برای بقا تبدیل شده است. این اثر، که در سال ۲۰۲۱ منتشر شد، به سرعت توجه منتقدان و علاقه‌مندان ادبیات فلسفی و اجتماعی را به خود جلب کرد.

اکنون، نسخه‌ صوتی این کتاب با صدای سارا سیرجانی، فعال شناخته‌شده‌ حوزه‌ کتاب، در دسترس مخاطبان فارسی‌زبان قرار گرفته است. سارا سیرجانی که هر هفته چندین کتاب را به مخاطبانش معرفی می‌کند، با لحن و روایت خاص خود توانسته فضای دلهره‌آور و فلسفی «دود» را به‌زیبایی به گوش شنونده منتقل کند.

رمان «دود» از همان صفحه‌ اول با یک سؤال بزرگ و کوبنده آغاز می‌شود:

اگر ما در چنین شرایطی بودیم، چه می‌کردیم؟

داستان در فضایی آخرالزمانی روایت می‌شود. جهان بیرون نابود شده، طبیعت خشن و بی‌رحم شده و روابط انسانی به مرزهای فروپاشی رسیده است. شخصیت‌های اصلی داستان یک زن، یک کودک و یک گربه هستند که در کلبه‌ای قدیمی و زهواردررفته در دل جنگلی دورافتاده زندگی می‌کنند.

زن و کودک هیچ پیوند خونی با یکدیگر ندارند، اما شرایط سخت و تهدیدهای دائمی، آن‌ها را به نوعی هم‌زیستی واداشته است. در این محیط، حتی نفس کشیدن هم بوی خطر می‌دهد. از زنبورهایی که هجوم می‌آورند تا انسان‌هایی که با نیت‌های شوم نزدیک می‌شوند، همه‌چیز در این جهان بر محور بقا می‌چرخد.

گاهی مردی ناشناس برای آن‌ها آذوقه می‌آورد. یک‌بار مادری وحشی و گرسنه برای گرفتن غذا حمله می‌کند و بار دیگر مردی متجاوز در کمین آن‌هاست. تهدید، از هر سو می‌آید؛ چه از دل طبیعت، چه از دل انسان‌ها.

«دود» در این رمان فقط یک عنصر فیزیکی نیست. این واژه، نماد تهدیدی دائمی، ابهام و ترسی است که بر همه‌چیز سایه انداخته.

به معنای واقعی: دود ممکن است از آتش‌سوزی، جنگ یا فاجعه‌ای زیست‌محیطی برخیزد.

به معنای نمادین: نشان‌دهنده‌ اضطراب و ناامنی روانی انسان در برابر آینده‌ای مبهم و غیرقابل پیش‌بینی است.

دود، مثل مرزی نامرئی، همیشه در دوردست دیده می‌شود و شخصیت‌ها را به یاد این می‌اندازد که حتی اگر لحظه‌ای آرامش پیدا کنند، خطر هنوز پابرجاست.

خوسه اوبخرو در کتاب صوتی «دود» از نثری موجز، مستقیم و صادقانه استفاده می‌کند. او هیچ تمایلی به توصیف‌های طولانی یا پر کردن داستان با جزئیات غیرضروری ندارد. سکوت‌ها، جملات کوتاه و دیالوگ‌های کم‌حجم، فضای داستان را خفه و پرتنش می‌کند.

این مینیمالیسم زبانی باعث می‌شود که شنونده در نسخه‌ صوتی، بیش از پیش درگیر شود و هر واژه را با تمام حواسش بشنود. این همان نقطه‌ای است که صدای گرم و بیان دقیق سارا سیرجانی ارزش نسخه‌ صوتی را چند برابر می‌کند.

اگر سارا سیرجانی را در فضای مجازی دنبال کرده باشید، می‌دانید که او فقط یک بلاگر کتاب نیست، بلکه قصه‌گویی است که بلد است چگونه کتاب را برای شنونده زنده کند. در نسخه‌ صوتی «دود»، او با لحنی حساب‌شده و ریتمی کنترل‌شده، فضای پراضطراب و رازآلود داستان را به شکلی بی‌نقص منتقل می‌کند.

در صحنه‌های پرتنش، صدای او تند و لرزان می‌شود، طوری که شنونده حس می‌کند در همان لحظه کنار شخصیت‌هاست.

در لحظات سکون و توصیف طبیعت، لحنش آرام و کش‌دار است تا وزن فلسفی جملات حس شود.

این مهارت در تغییر ریتم و تن صدا، «دود» را از یک رمان خوب به یک تجربه شنیداری فراموش‌نشدنی تبدیل کرده است.

«دود» فقط یک داستان آخرالزمانی نیست، این کتاب به شکلی عمیق به موضوعاتی می‌پردازد که دغدغه‌ بسیاری از انسان‌های امروز است:

بقا در شرایط بحرانی؛ وقتی جهان از هم می‌پاشد، انسان تا کجا می‌تواند برای زنده ماندن پیش برود؟

انزوا و تنهایی؛ حتی در اوج بقا، انسان موجودی اجتماعی است و از تنهایی گریزان.

بحران‌های زیست‌محیطی؛ تغییرات آب‌وهوایی و طبیعت خشمگین به عنوان دشمن اصلی بشر.

روابط انسانی شکننده؛ وقتی اعتماد از بین می‌رود، چه چیزی می‌تواند پیوندها را دوباره برقرار کند؟

در بریده‌ای از کتاب با صدای سارا سیرجانی می‌شنوید:

«چشم می‌دوزم به یک غروب سوزان. ابرهایی که بیشتر روز را به دامنه کوه چسبیده‌اند، اوج می‌گیرند و هم‌زمان که برف را با انعکاسشان رنگ‌آمیزی می‌کنند، با شکم‌های صورتی‌شان بالای قله‌ها شناورند… حالا خورشید برای ما غروب کرده بود، اما نور از چند ساعت پیش درخشان‌تر است.»

شنیدن این توصیف‌ها با صدای سارا سیرجانی، که مکث‌ها و تأکیدهایش دقیقاً در جای درست قرار می‌گیرند، تصویر را زنده‌تر و تأثیرگذارتر می‌کند.

کتاب «دود» برای چه کسانی مناسب است؟

برای علاقه‌مندان به رمان‌های فلسفی و روان‌شناختی، کسانی که از داستان‌های آخرالزمانی و دلهره‌آور لذت می‌برند، طرفداران ادبیات اسپانیایی معاصر، مخاطبانی که به دنبال کتابی هستند که ذهن را درگیر کند و پرسش‌های عمیق ایجاد کند و شنوندگانی که می‌خواهند از اجرای صوتی حرفه‌ای و تاثیرگذار بهره ببرند.

خوسه اوبخرو، متولد ۱۹۵۸ در مادرید، یکی از برجسته‌ترین نویسندگان معاصر اسپانیاست. او علاوه بر رمان‌نویسی، شاعر، مقاله‌نویس و مترجم نیز هست. آثار او اغلب به موضوعات اجتماعی، فلسفی و زیست‌محیطی می‌پردازند و در بسیاری از آن‌ها، روابط انسانی و بحران‌های هویتی نقش پررنگی دارد. «دود» یکی از تازه‌ترین آثار اوست که پس از پاندمی کووید-۱۹ نوشته شده و بازتابی از ترس‌ها، انزوا و ناامنی‌های بشر در مواجهه با بحران‌های جهانی است.

کتاب صوتی «دود» اثری است که نه‌تنها داستانی تکان‌دهنده و پرکشش دارد، بلکه به‌شکل عمیقی به دغدغه‌های انسان امروز می‌پردازد. از ترس و اضطراب در برابر بحران‌های جهانی تا جست‌وجوی معنا و امید در دل ویرانی، همه در این رمان جای دارند.

با اجرای دقیق و تأثیرگذار سارا سیرجانی، شنیدن این کتاب به تجربه‌ای حسی و فکری بدل می‌شود که تا مدت‌ها در ذهن و قلب شما باقی خواهد ماند. اگر به دنبال کتابی هستید که هم شما را سرگرم کند، هم به فکر فرو ببرد و هم لذت یک اجرای صوتی حرفه‌ای را به شما بچشاند، «دود» انتخابی بی‌نقص است.